09/07/2009 Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng: Nguy cơ biến thành… phố

THỨ NĂM, 09 THÁNG 7 2009 11:21 BAOXAYDUNG.VN

Theo thiết kế, đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (còn gọi là QL5B) sẽ là con đường hiện đại mang tầm cỡ quốc tế, khắc phục được những hạn chế của QL5A hiện nay. Tuy nhiên, dự án vừa mới khởi công thì  quy hoạch phát triển công nghiệp hai bên đường đoạn qua tỉnh Hưng Yên đã được lấp kín. Rất có thể QL5B cũng sẽ lặp lại vết xe đổ của QL5A, nghĩa là đường cao tốc bị biến thành… phố.

QL5B đoạn đi qua tỉnh Hưng Yên có chiều dài 26km. Theo quy hoạch ban đầu của tỉnh Hưng Yên, ngoại trừ 450ha đất dành cho phát triển công nghiệp có từ trước ở xã Vĩnh Khúc, huyện Văn Giang là nằm ven QL5B, phần còn lại hầu hết đều đi qua các cánh đồng của 2 huyện Yên Mỹ và Ân Thi. Nghĩa là đất dành cho thi công đường là đất “sạch, không vướng vào các KCN hay công trình công cộng phục vụ dân sinh nào. Thế nhưng thực tế hiện nay, quy hoạch 2 bên QL5B đoạn qua tỉnh Hưng Yên đã gần như kín. Tỉnh đã dành ra khoảng 2.000ha đất để phát triển thêm 7 khu, cụm công nghiệp dọc theo đoạn đường như ở huyện Yên Mỹ cụm xã Trung Hưng 200ha, xã Lý Thường Kiệt 400ha. Ở huyện Ân Thi, xã Tân Phúc 300ha, xã Bãi Sậy 450ha. Hay như ở huyện Khoái Châu, xã Tân Dân 200ha, xã Dân Tiến 250ha… Điều đáng nói là trong bản quy hoạch trên có những cụm công nghiệp bám sát QL5B như cụm các xã Tân Dân, Lý Thường Kiệt, Bãi Sậy, Tân Phúc.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hưng Yên thì việc xây dựng đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng sẽ tạo điều kiện cho giao thông đi lại thuận lợi và thu hút đầu tư vào địa bàn, thúc đẩy phát triển KT-XH, nên rất nhiều DN có nguyện vọng muốn được đầu tư xây dựng ven QL5B.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Quán, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên cho biết: Việc tỉnh Hưng Yên dành khoảng 2.000ha đất để phát triển công nghiệp cho chủ đầu tư dọc QL5B là nằm trong chủ trương chung, tỉnh Hưng Yên không tự ý làm. Thêm nữa, các DN đều có nguyện vọng muốn được đầu tư ven con đường này nên tỉnh cũng phải tạo điều kiện.

Nếu các khu, cụm công nghiệp trên đi vào hoạt động, chắc chắn sẽ thu hút hàng chục nghìn lao động đến sinh sống và làm việc. Nhu cầu nhà ở, đi lại, vận chuyển cũng theo đó mà tăng lên. Chưa kể đến các dịch vụ văn hóa, vui chơi giải trí, hạ tầng cơ sở… việc mở thêm đường ngang ngõ tắt phục vụ đi lại cho DN và người dân là khó tránh khỏi. Nếu DN và người dân nào cũng muốn bám đường thì không những gây mất trật tự an toàn giao thông mà chẳng mấy chốc QL5B sẽ biến thành… phố. Nếu không có quy hoạch giao thông riêng biệt với tuyến đường cao tốc này ở các khu, cụm công nghiệp thì chắc chắn, QL5B sẽ đi theo vết xe đổ của QL5A. Và như thế, quy hoạch ban đầu của tuyến cao tốc này không chỉ bị phá vỡ. Một chuyên gia trong lĩnh vực này nhận định: Việc cấp đất cho phát triển công nghiệp phải theo quy hoạch và theo kế hoạch sử dụng đất. Nếu tỉnh nào cũng “chiều” nhà đầu tư, cấp đất ven đường cao tốc để phát triển công nghiệp, thì sẽ phá vỡ quy hoạch chung của toàn tuyến và khi đó, đường cao tốc sẽ không đáp ứng được các tiêu chí của nó.

Thêm nữa, việc lấy đất nông nghiệp ở những nơi chuyên cấy lúa, trồng rau màu cho năng suất cao, hệ thống thủy lợi đã được đầu tư như ở Hưng Yên có thể gây khó khăn cho nông dân. 2.000ha đất “bờ xôi ruộng mật” là một con số không hề nhỏ đối với một tỉnh mà nông nghiệp vẫn là ngành nghề chính. Và mặc dù các KCN ở Hưng Yên đã tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động, nhưng không có nghĩa nông dân nào mất đất cũng tìm được việc làm mới.

Nếu công tác quy hoạch không tính đến các yếu tố như đã nói ở trên thì rất có thể, mục tiêu xây dựng một tuyến đường cao tốc mang tầm cỡ quốc tế sẽ khó mà đạt được.

Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng dài 105km, là đường cao tốc đầu tiên của Việt Nam xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế. Toàn tuyến có chiều rộng mặt cắt ngang bình quân 100m, mặt đường rộng từ 32,5 - 35m với 6 làn xe chạy theo tốc độ thiết kế lên tới 120km/h, 2 làn dừng xe khẩn cấp, dải phân cách cứng ở giữa, dải cây xanh hai bên cùng với một số đường gom ở những chỗ cần thiết. Các loại xe ôtô có tốc độ thiết kế dưới 60km/giờ và xe máy không được đi vào đường này. Toàn tuyến có 6 điểm giao cắt với các quốc lộ đều liên thông khác mức, ngoài ra còn có các cầu vượt hoặc cống chui đường dân sinh.

Vân Anh

15/12/2009 Chuyển đổi kiến trúc nông thôn truyền thống sang hiện đại: Nhu cầu có thật

THỨ BA, 15 THÁNG 12 2009 19:24 BAOXAYDUNG.VN

Nông dân vẫn muốn nhà có vườn, có ao

Đây là điều chúng tôi ghi nhận được qua chương trình “Gặp gỡ mùa thu” năm 2009 với chủ đề “Kiến trúc nông thôn Việt Nam, hiện trạng và đề xuất phát triển” do Hội KTS Việt Nam tổ chức ngày 12/12/2009 tại Chí Linh - Hải Dương.

Khác với các chương trình năm trước, năm nay, cùng với việc công bố kết quả cuộc thi “Kiến trúc nhà ở nông thôn năm 2009”, Hội KTS Việt Nam đã chủ động trưng bày các phương án dự thi đoạt giải tại làng Kỳ Đặc, xã Văn An, huyện Chí Linh. Đặc biệt, vào ngày cuối cùng của đợt trưng bày, các KTS của Hội có cuộc trao đổi tại chỗ với dân làng về mong muốn của họ đối với ngôi nhà. Đây là lần đầu tiên các mẫu nhà được đem về nông thôn cho bà con lựa chọn, cũng là lần đầu tiên, người dân trực tiếp bày tỏ ước vọng về ngôi nhà với các nhà thiết kế. Trước đó, nói như Phó chủ tịch Hội KTS Việt Nam Hoàng Đạo Kính: “Anh chị em KTS để tâm đến kiến trúc nông thôn mà chưa giúp được gì nhiều. Thi cứ thi, vẽ cứ vẽ mà bà con chẳng hay, cứ xây theo cách của mình”.

Thịnh tình của giới KTS được người dân Kỳ Đặc hoan nghênh liệt nhiệt. Họ tỏ ra hào hứng với những mẫu nhà thân thuộc như nhà có khoảng vườn, có ao, có khu vực dành cho chăn nuôi, có đụn rơm và sân rộng… Một số người vẫn thích những ngôi nhà 3 gian 2 chái truyền thống và sử dụng vật liệu địa phương gần gũi, hợp với khả năng kinh tế hộ nông dân. Người dân Kỳ Đặc cảm khích tấm lòng của các KTS. Họ đã vẽ lên những ngôi nhà mà người nông dân mơ ước. Họ đã cho người dân hình dung đầy đủ về một nơi cư trú đẹp đẽ, an lành, những ngôi nhà mang màu sắc hiện đại hóa để người dân phấn đấu. Thậm chí, có không ít người dân còn chân chất bày tỏ sự tiếc nuối vì các mẫu nhà được giới thiệu muộn quá, khi mà họ đang lỡ dựng nhà mới dở dang vài tháng qua.

Tuy nhiên, người dân Kỳ Đặc chia sẻ, những mẫu nhà ở trưng bày vẫn còn những khoảng cách nhất định với thực tế cuộc sống. Giờ đây, nhà ở nông thôn đồng bằng Bắc bộ hầu hết đã không còn được rộng rãi như các KTS hình dung. Ao, vườn đã bị thu hẹp dần, thậm chí không còn. Khả năng kinh tế hộ nông dân cũng không cho phép có thể xây dựng những ngôi nhà bài bản như các KTS thiết kế. Người dân Kỳ Đặc cũng bày tỏ nguyện vọng là giờ đây họ thích những ngôi nhà 2 - 3 tầng, tiện lợi hơn cho cuộc sống.

Nhưng thích ở nhà “phố” 2 -3 tầng

Điều đáng nói là kết quả khảo sát hiện trạng kiến trúc nông thôn ở 5 địa phương Hải Dương, Thái Bình, Hà Nội, Bình Định, Long An mà Hội KTS Việt Nam công bố tại cuộc tọa đàm trong chương trình “Gặp gỡ mùa thu 2009” cũng cho thấy vấn đề chuyển đổi kiến trúc nông thôn truyền thống sang hiện đại đang trở nên nổi cộm. Đơn cử, theo khảo sát ở thôn Phú Lộc, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương thì có đến 90% hộ dân vẫn sống bằng nghề nông với thu nhập bình quân gần 6 triệu đ/người, diện tích ở trung bình 10 - 12m2/người. Nhưng về nguyện vọng với nhà ở thì 55% hộ muốn có nhà ở dọc đường, 59% hộ muốn có vườn và ao, chỉ có 4% hộ ưa nhà ở truyền thống và 13% hộ muốn có nhà ở trong xóm.

Về hình thức ngôi nhà, gần như 100% dân cư chọn nhà ở kiểu hiện đại. Bởi họ cho rằng hình thức nhà truyền thống không đẹp, bố trí mặt bằng sử dụng thiếu hợp lý, vật liệu làm nhà mau hỏng. Đa số họ chọn nhà ở kiểu mới 2 - 3 tầng, quy trình sử dụng khép kín, vững chãi, tiết kiệm đất và tiện lợi.

Khảo sát nói trên ở thôn Phú Lộc cũng cho thấy 75% người dân kêu ca về tình trạng ô nhiễm ngày càng tăng, 6% biết là có quy hoạch xây dựng, 2% biết về sự tồn tại của quy hoạch giao thông, 3% biết về hệ thống cống thoát nước. Tất cả các công trình xây dựng mới bằng nguồn của dân đều không có thiết kế.

Rõ ràng, nhu cầu thay đổi về kiến trúc nhà ở nông thôn là có thật. Đã đến lúc, việc tìm hiểu nguyên do nông dân ưu tiên loại nhà ở 2 - 3 tầng cũng như đề xuất mô hình kiến trúc phù hợp cho các nhóm dân cư nông thôn khác nhau cho các vùng miền khác nhau cần được các nhà chuyên môn ưu tiên.

Cuộc tọa đàm do Hội KTS Việt Nam tổ chức đã xới lên nhiều vấn đề gay gắt như tình trạng gia tăng dân số, xé nhỏ đất ở trong các hộ dân ở nông thôn, nguy cơ về sự tan vỡ không gian ở, cấu trúc làng truyền thống trước xu hướng xây cất nhà chia lô, phố hóa đường làng, vấn đề tìm lời giải cho bài toán xây dựng xen cài cơ sở sản xuất gây ô nhiễm trong khuôn viên nhà ở truyền thống, vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn… Nhưng để có được đáp án khả thi, vẫn cần thêm thời gian và tâm sức của giới làm nghề.

Tiểu Vũ - Ảnh : Việt Sơn (Ashui.com) 

>> 

[ Chuyên đề: Kiến trúc nông thôn ]