15/12/2009 Chuyển đổi kiến trúc nông thôn truyền thống sang hiện đại: Nhu cầu có thật

THỨ BA, 15 THÁNG 12 2009 19:24 BAOXAYDUNG.VN

Nông dân vẫn muốn nhà có vườn, có ao

Đây là điều chúng tôi ghi nhận được qua chương trình “Gặp gỡ mùa thu” năm 2009 với chủ đề “Kiến trúc nông thôn Việt Nam, hiện trạng và đề xuất phát triển” do Hội KTS Việt Nam tổ chức ngày 12/12/2009 tại Chí Linh - Hải Dương.

Khác với các chương trình năm trước, năm nay, cùng với việc công bố kết quả cuộc thi “Kiến trúc nhà ở nông thôn năm 2009”, Hội KTS Việt Nam đã chủ động trưng bày các phương án dự thi đoạt giải tại làng Kỳ Đặc, xã Văn An, huyện Chí Linh. Đặc biệt, vào ngày cuối cùng của đợt trưng bày, các KTS của Hội có cuộc trao đổi tại chỗ với dân làng về mong muốn của họ đối với ngôi nhà. Đây là lần đầu tiên các mẫu nhà được đem về nông thôn cho bà con lựa chọn, cũng là lần đầu tiên, người dân trực tiếp bày tỏ ước vọng về ngôi nhà với các nhà thiết kế. Trước đó, nói như Phó chủ tịch Hội KTS Việt Nam Hoàng Đạo Kính: “Anh chị em KTS để tâm đến kiến trúc nông thôn mà chưa giúp được gì nhiều. Thi cứ thi, vẽ cứ vẽ mà bà con chẳng hay, cứ xây theo cách của mình”.

Thịnh tình của giới KTS được người dân Kỳ Đặc hoan nghênh liệt nhiệt. Họ tỏ ra hào hứng với những mẫu nhà thân thuộc như nhà có khoảng vườn, có ao, có khu vực dành cho chăn nuôi, có đụn rơm và sân rộng… Một số người vẫn thích những ngôi nhà 3 gian 2 chái truyền thống và sử dụng vật liệu địa phương gần gũi, hợp với khả năng kinh tế hộ nông dân. Người dân Kỳ Đặc cảm khích tấm lòng của các KTS. Họ đã vẽ lên những ngôi nhà mà người nông dân mơ ước. Họ đã cho người dân hình dung đầy đủ về một nơi cư trú đẹp đẽ, an lành, những ngôi nhà mang màu sắc hiện đại hóa để người dân phấn đấu. Thậm chí, có không ít người dân còn chân chất bày tỏ sự tiếc nuối vì các mẫu nhà được giới thiệu muộn quá, khi mà họ đang lỡ dựng nhà mới dở dang vài tháng qua.

Tuy nhiên, người dân Kỳ Đặc chia sẻ, những mẫu nhà ở trưng bày vẫn còn những khoảng cách nhất định với thực tế cuộc sống. Giờ đây, nhà ở nông thôn đồng bằng Bắc bộ hầu hết đã không còn được rộng rãi như các KTS hình dung. Ao, vườn đã bị thu hẹp dần, thậm chí không còn. Khả năng kinh tế hộ nông dân cũng không cho phép có thể xây dựng những ngôi nhà bài bản như các KTS thiết kế. Người dân Kỳ Đặc cũng bày tỏ nguyện vọng là giờ đây họ thích những ngôi nhà 2 - 3 tầng, tiện lợi hơn cho cuộc sống.

Nhưng thích ở nhà “phố” 2 -3 tầng

Điều đáng nói là kết quả khảo sát hiện trạng kiến trúc nông thôn ở 5 địa phương Hải Dương, Thái Bình, Hà Nội, Bình Định, Long An mà Hội KTS Việt Nam công bố tại cuộc tọa đàm trong chương trình “Gặp gỡ mùa thu 2009” cũng cho thấy vấn đề chuyển đổi kiến trúc nông thôn truyền thống sang hiện đại đang trở nên nổi cộm. Đơn cử, theo khảo sát ở thôn Phú Lộc, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương thì có đến 90% hộ dân vẫn sống bằng nghề nông với thu nhập bình quân gần 6 triệu đ/người, diện tích ở trung bình 10 - 12m2/người. Nhưng về nguyện vọng với nhà ở thì 55% hộ muốn có nhà ở dọc đường, 59% hộ muốn có vườn và ao, chỉ có 4% hộ ưa nhà ở truyền thống và 13% hộ muốn có nhà ở trong xóm.

Về hình thức ngôi nhà, gần như 100% dân cư chọn nhà ở kiểu hiện đại. Bởi họ cho rằng hình thức nhà truyền thống không đẹp, bố trí mặt bằng sử dụng thiếu hợp lý, vật liệu làm nhà mau hỏng. Đa số họ chọn nhà ở kiểu mới 2 - 3 tầng, quy trình sử dụng khép kín, vững chãi, tiết kiệm đất và tiện lợi.

Khảo sát nói trên ở thôn Phú Lộc cũng cho thấy 75% người dân kêu ca về tình trạng ô nhiễm ngày càng tăng, 6% biết là có quy hoạch xây dựng, 2% biết về sự tồn tại của quy hoạch giao thông, 3% biết về hệ thống cống thoát nước. Tất cả các công trình xây dựng mới bằng nguồn của dân đều không có thiết kế.

Rõ ràng, nhu cầu thay đổi về kiến trúc nhà ở nông thôn là có thật. Đã đến lúc, việc tìm hiểu nguyên do nông dân ưu tiên loại nhà ở 2 - 3 tầng cũng như đề xuất mô hình kiến trúc phù hợp cho các nhóm dân cư nông thôn khác nhau cho các vùng miền khác nhau cần được các nhà chuyên môn ưu tiên.

Cuộc tọa đàm do Hội KTS Việt Nam tổ chức đã xới lên nhiều vấn đề gay gắt như tình trạng gia tăng dân số, xé nhỏ đất ở trong các hộ dân ở nông thôn, nguy cơ về sự tan vỡ không gian ở, cấu trúc làng truyền thống trước xu hướng xây cất nhà chia lô, phố hóa đường làng, vấn đề tìm lời giải cho bài toán xây dựng xen cài cơ sở sản xuất gây ô nhiễm trong khuôn viên nhà ở truyền thống, vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn… Nhưng để có được đáp án khả thi, vẫn cần thêm thời gian và tâm sức của giới làm nghề.

Tiểu Vũ - Ảnh : Việt Sơn (Ashui.com) 

>> 

[ Chuyên đề: Kiến trúc nông thôn ]