Wednesday, August 31, 2011

05/08 Ai là người giàu nhất Việt nam? Kỳ 2: Người nói với tôi có tài sản 2 tỷ đô la


Ai là người giàu nhất Việt Nam? Kỳ 1: Từ chuyện một đại gia lịch lãm

Trong ấn tượng sâu đậm của tôi, Đào Hồng Tuyển là một ông chủ hào hoa. Ông bảo ông hào hoa theo nghĩa là một người rộng lượng, nhân ái, biết sẻ chia, cảm thông với người khác, nhất là những người thuộc phái đẹp
"Chúa đảo" Đào Hồng Tuyển (người mặc áo sơ mi hồng bên phải)
Ông thường mặc một chiếc áo sơ mi mầu hồng, lúc nào trông cũng trẻ trung, không có vẻ bận rộn, tất bật như nhiều ông chủ thời nay. Ông thường lái xe chở tôi đi, giới thiệu với tôi những nơi đang làm, đất đá còn ngổn ngang và những nơi sẽ làm trên đảo Tuần Châu.
Này là bến tàu du lịch có sức chứa 700 tàu; Này là sân Golf 36 lỗ (Liên doanh với Mỹ ); Đây là kênh nhân tạo dài 4 km giành cho các nhà tỷ phú và CLB du thuyền; Này là khu chung cư cao cấp; Hệ thống nghĩ dưỡng và Villa…
Mỗi lần đến đảo Tuần Châu , tôi lại nhớ cái lần bị bỏ lại trên hòn đảo hoang này.
Đó là vào đầu năm 1978 thì phải. Hồi đó tôi đang là phóng viên theo dõi vụ người Hoa ồ ạt ra đi …Tôi ra đảo Tuần Châu theo mấy quan chức địa phương, rồi vì mải mê hỏi chuyện người dân trên đảo, mấy quan chức địa phương tưởng tôi đã về đất liền theo tàu tuần tiểu của bộ đội biên phòng …
Một đêm ở lại trên hòn đảo hoang, bốn phía là sóng biển mênh mông. Đêm ấy tôi như không chợp mắt, nằm trong khoang thuyền của một người dân chài, tôi bị những con Dỉn cắn cho sưng tấy tay chân …Hôm sau người dân chài chở tôi vào bờ bằng con thuyền đánh cá của ông, phải đi mất già buổi sáng mới vào được trụ sở tỉnh đoàn Quảng Ninh.
Thế mà bây giờ, đảo Tuần Châu đã thành một khu du lịch nổi tiếng trong nước và thế giới. Ra đảo Tuần Châu, được ngủ trong căn phòng của một trong những biệt thự sang trọng bậc nhất Việt Nam. Ngay cả trong giấc mơ lãng mạn nhất thời đó cũng không một ai có thể hình dung nổi.
Tôi thường nói với Đào Hồng Tuyển rằng, ông là người đầu tiên ở Việt Nam dám đắp một con đường nối đất liền với đảo.
Con đường đầu tiên nối giữa đất liền và đảo
Con đường ra đảo Tuần Châu nối liền với quốc lộ 18a dài 2.145 mét, rộng 15 mét với hai làn xe ô tô tuyệt đẹp. Ông “ Chúa đảo” Đào Hồng Tuyển – chúng tôi thường gọi vui như vậy, theo tôi là người Việt Nam đầu tiên nghĩ đến các hòn đảo hoang, nơi sẽ là những “ Thiên dường du lịch” mà sau đó mấy năm nhiều đại gia đã “ Tiến quân ra đảo” biến những hòn đảo dọc bờ biển Việt Nam thành những khu nghỉ dưỡng tuyệt vời!
Ông cũng là nhà doanh nghiệp đầu tiên xậy dựng khu nhạc nước có vũ điệu và ánh sáng lade với 12.000 chỗ ngồi thuộc loại lớn nhất Việt Nam.
Rồi câu lạc bộ Cá Heo, cá Voi trắng, Hải cẩu, sư tử Biển 2.500 chỗ ngồi với sân khấu đa năng cũng là một công trình có đầu tiên ở Việt Nam.
Đào Hồng Tuyển đã là người khai phá ra nhiều cái “ đầu tiên”, sau này dù có ai làm hơn ông, chắc thời gian cũng không thể quên người làm cái “ đầu tiên” trong làng doanh nghiệp. Lịch sử doanh nhân hẳn không quên ông về những ý tưởng đầu tiên này.
Tôi đã có một bài phỏng vấn về ông đăng trên báo. Ông cho biết, ông không phải họ Đào. Gốc gác của ông là họ Lý, một dòng họ vua chúa, quý tộc vùng Kinh Bắc, sau do những biến thiên lịch sử đã phiêu dạt nhiều nơi
(Có cả những người họ Lý sang tận Hàn Quốc, lập nghiệp, trở nên giàu có, đã về Việt nam nhận tổ tiên, mà báo chí đã đưa tin)
Ông từng là một người lính tham gia những chuyến tàu không số vận chuyển lương thực, khí giới vào miền Nam. Ông đã từng mơ trở thành một vị tướng tài, từng thấm cái nghèo, cái khổ sau chiến tranh, tài sản của ông có lúc chỉ là cái ba lô cũ sờn với mấy bộ quần áo lính và một đôi dép nhựa Tiền Phong đã bị kẻ cắp lấy mất khi ông ngủ quên trong vườn hoa Tao Đàn ngày mới xuất ngũ. Ông đã từng đi làm thuê, quét chuồng lợn cho một vị “cán bộ” …Ông bắt đầu kinh doanh từ ý tưởng gom những nhân viên “Thu dung” có học của chế độ cũ để sản xuất những chai nước khoáng đầu tiên ở miền Nam sau giải phóng. Những sản phẩn như nước khoáng Đảnh Thạch, phân bón Bình Điền …một thời cũng nổi danh và đem lại tiền bạc cho ông.
Khi ông tiến quân “ ra Bắc”, trở thành ông chúa đảo Tuần Châu, ông đã có trong tay gần chục triệu đô la. Khi ông mang số tiền đó đắp con đường vượt biển nối đất liền với đảo Tuần Châu, để biến hòn đảo hoang thành khu du lịch quốc tế nổi tiếng có người đã bảo ông “ điên”!
Tôi biết ông từ khi ông về TW Đoàn làm phó giám đốc công ty thương mại.
Nhưng biết ông nhiều là khi ông cùng chúng tôi tổ chức thành công cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2004 trên đảo Tuần Châu. Đó là cuộc thi Hoa Hậu Việt Nam đầu tiên được truyền hình trực tiếp tới hàng chục triệu khán giả trong và ngoài nước.
Tôi nhớ cái đêm, trước đêm chung kết của cuộc thi, hơn 12 giờ đêm, Đào Hồng Tuyển còn lái xe đến nơi tôi ở. Hình như ông đã biết có một vài đơn tố cáo thí sinh, trong đó có những thí sinh sáng giá. Lúc đó ông cũng lo lắng không kém gì chúng tôi. Tôi bảo ông rằng, các cuộc thi người đẹp thường có một vài trục trặc như vậy, nhưng ban tổ chức đã cẩn trọng xác minh, thường là không có vấn đề gì.
Trong đêm tổng duyệt, Đào hồng Tuyển ở ngoài sân khấu hàng giờ đồng hồ. Khi mọi người đã về nhà hết, chúng tôi vẫn ngồi lại giữa những hàng ghế trống trong màn đêm thấm lạnh, trao đổi với nhau nhiều vấn đề.
Tôi hỏi trong những người đẹp dự thi, ông “ Chấm” thi sinh nào làm hoa hậu? Ông bảo: Chấm người nào là quyền của ban giám khảo, nhưng riêng tôi tôi thấy có hai thí sinh sáng giá nhất là Nguyễn Thị Huyền và Trịnh Chân Trân.
Tôi biết ông là người có trách nghiệm và rất tế nhị. Ông yêu cái đẹp, cũng như tất cả chúng ta, yêu cái đẹp, nhất là vẻ đẹp của người phụ nữ. Ông cũng là người “chịu chơi” theo nghĩa tốt của từ này. Khi ban tổ chức đặt vấn đề muốn có một máy bay lên thẳng để quay từ trên cao đêm chung kết, ông đồng ý ngay và làm mọi cách để có máy bay. Ông còn hứng khởi cho các thi sinh và ban giám khảo lên máy bay, bay mấy vòng trên vịnh Hạ Long – kỳ quan thiên nhiên thế giới. Cuộc thi hoa hậu Việt Nam 2004 tổ chức tại Tuần Châu thành công tốt đẹp trong đó có sự đóng góp không nhỏ của ông.
Sau đó ông còn tổ chức một cuộc gặp 100 người đẹp nhất thế giới và 100 người giàu của Việt Nam. Đêm đó tôi có dự, nó đã diễn ra thật hoành tráng, trên bãi biển tuyệt đẹp – bãi tắm được coi là đẹp và dài nhất Việt nam, dài 6 km trên đảo Tuần Châu.
Tôi nhận thấy ông là người dám nghĩ, dám làm, cả những điều mà người thường cho là viễn vông.
Văn hóa, văn nghệ trên đảo là sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại
Ông cũng là người trong kinh doanh luôn chú ý đến yếu tố văn hóa. Trước đây ông còn nuôi cả một đội văn nghệ chuyên phục vụ cho khách đến đảo, và các bài hát chủ yếu là dân ca. Ngay cả kiến trúc của nhiều công trình trên đảo Tuần Châu ông cũng cho thiết kế theo kiểu truyền thống Việt nam.
Bên cạnh cái hiện đại, ông luôn chú ý đến truyền thống – những nét tinh hoa của nước Việt ngàn đời.
Tuần văn hóa ASEAN, cuộc thi Tiếng hát Truyền hình toàn quốc, nhiều cuộc thi Hoa hậu Việt Nam …đều được tổ chức ở Tuần Châu. Công ty Âu Lạc và khu Tuần Châu đã nhận được nhiều giải thưởng như: Khu du lịch đa năng số 1 Việt Nam, khu nghỉ dưỡng tốt nhất miền Bắc, giải thưởng kiến trúc Việt nam …
Ông cũng là đại gia có nhiều lời “ đồn thổi”! Tôi có đem một số điều thiên hạ đồn thổi hỏi ông. Người ta bảo ông nợ hàng ngàn tỷ đồng không trả được, rằng, ông đã bán đảo Tuần Châu cho Hàn Quốc?
Ông cười và khẳng định với tôi rằng hiện ông không nợ nần ai cả. Ông cũng cho biết, có một dạo ông thuê một công ty của Hàn Quốc quản lý và khai thác khu du lịch Tuần Châu, nhưng sau một thời gian, họ không làm được nên đã rút về nước.
Khi tôi hỏi Đào Hồng Tuyển rằng, có phải ông là người giàu nhất Việt nam không? Ông bảo, tài sản của ông là 2 tỷ đô la (Mỹ).
Buổi đầu tôi hơi ngạc nhiên! Hai tỷ đô la Mỹ đâu phải là nhỏ. Sao ông không lên sàn chứng khoán như nhiều đại gia khác?!
Ông nói rằng, ngoài đảo Tuần châu, với nhiều vila, biệt thự cao cấp, với nhiều công trình nghỉ dưỡng tuyệt vời bên bờ vịnh Hạ Long – Kỳ quan thiên nhiên thế giới, ông còn có nhiều đất đai ở thành phố Hồ Chí Minh và nơi khác. Ông có 14 công ty, 34 nhà máy, xí nghiệp với hàng vạn công nhân.
Ông có ba người con, cháu cả là Đào Anh Tuấn tu nghiệp ở nước ngoài về, hiện là tổng giám đốc công ty Âu Lạc. Hai cháu gái là Đào Thị Đoan Trang và Đào Thị Phương Thảo cũng đang công tác tại TP Hồ Chí Minh.
Tôi đã nhiều lần trò chuyện với chị Đỗ Minh Nguyệt, vợ ông, một người phụ nữ thật dễ mến. Người ta thường nói phía sau sự thành đạt của người đàn ông, thường có một người đàn bà. Vợ ông có lẽ là người phía sau ấy!
Có hai câu hỏi tôi định hỏi ông, nhưng không hiểu sao tôi vẫn chưa hỏi!
Đó là ông sẽ quản lý thế nào để khai thác có hiệu quả nhất khu du lịch tuyệt đẹp Tuần Châu trong thời gian khủng khoảng kinh tế khó khăn này khi mà ở đây thời tiết không cho phép khách du lịch Việt nghỉ được 4 mùa như ở Nha Trang, Đà Nẵng?
Và, vì sao Á hậu Trịnh Chân Trân, người được trao danh hiệu NGƯỜI ĐẸP TUẦN CHÂU tại cuộc thi hoa hậu Việt Nam 2004, đã về làm phó tổng giám đốc cho ông ở Tuần Châu, đã sớm ra đi như vậy?
 
Theo Dương Kỳ Anh
Tamnhin.net

31/08 Nhật ký Hoàng My: Áo dài Việt được khen nức nở



Thứ tư 31/08/2011 14:10
(GDVN) - Trong hai ngày 29 và 30/8, Hoàng My cùng tất cả các thí sinh Hoa hậu Hoàn vũ đã có buổi ghi hình, tham quan bãi biển nổi danh Guaruja.
Một sự kiện quan trọng trong ngày 29/8 là tiệc chào mừng các thí sinh tại Governor’s Palace. Trong trang phục áo dài trắng thêu hoa sen, Hoàng My đã để lại những ấn tượng sâu sắc với bạn bè quốc tế trong buổi tiệc chào mừng các thí sinh. Dưới đây là nhật ký của Hoàng My về những sự kiện trong hai ngày này:
Ngày thứ 9: Tại Hồ Bơi
Hôm nay nhóm chúng tôi được đến hồ bơi. Tôi có cảm giác mình trang điểm và làm tóc đẹp hơn bình thường. Cổ nhân có nói “trăm hay không bằng tay quen”, thành ngữ tiếng Anh có câu “practice makes perfect” (làm hoài sẽ hoàn hảo) quả là đúng thế!
Tôi cảm thấy không khí hôm nay có vẻ không sôi nổi như bình thường. Có lẽ các hoạt động hôm qua khiến các bạn khá  mệt và chỉ muốn ngủ thêm được một chút. Họ nằm đó phơi nắng, một hoa hậu mang theo quyển sách để đọc, một vài bạn khác ngâm chân dưới hồ, số còn lại tạo dáng chụp ảnh cho nhau. Nước khá lạnh, nhưng nắng phía trên như muốn thiêu bỏng cả da. Dường như chẳng ai muốn làm hư mái tóc và trang điểm của mình. Còn tôi thì “không cam tâm” ra hồ bơi chỉ để… ngắm hồ bơi. Vậy nên sẽ chẳng lạ nếu tôi là người duy nhất ướt sũng…
Nước làm ướt tác phẩm tóc xoăn bồng bềnh sáng nay của tôi, nhưng vẫn “hảo tâm” giữ nguyên vẹn khuôn mặt trang điểm. Các bạn khác và  ngay cả chính tôi cũng ngạc nhiên vì điều đó. Cứ ngỡ mặt mũi mình sẽ tèm lem thôi.
Chúng tôi dùng bữa trưa ở nhà hàng trong khuôn viên hồ bơi. Kiến trúc ở đây đẹp quá! Có một chiếc lò sưởi rất lớn mà ba ông già Noel có thể chui vừa qua ống khói. Tôi yêu những khung cửa sổ bằng gỗ thông ra một khu vườn nhỏ xíu ở ngoài và cả thảm cỏ xanh mượt dưới những tán cây, món ức gà sốt và cà phê ở đây. Tôi ước mình có thể ở lại lâu hơn…
Chiều tối, chúng tôi đến dự tiệc chào mừng tại Governor’s Palace. Tôi mặc chiếc áo dài trắng thêu hoa sen do anh Thuận Việt đã thiết kế riêng cho tôi trong dịp này, đeo kiềng bạc và xoã tóc thẳng. Tôi thấy mình khác biệt và nổi bật. Tôi chưa từng nhận được nhiều lời khen “bộ đồ của bạn đẹp nhất đêm nay” như thế. Tôi cũng thật hãnh diện khi tất cả mọi người ở đây, từ ban tổ chức, quản sinh, làm tóc, trang điểm cho tới những anh vệ sĩ đều có những kỷ niệm rất đẹp với Việt Nam trong lần Hoa hậu Hoàn vũ được tổ chức năm 2008. Khi họ nhìn thấy chiếc áo dài câu nói tôi thường xuyên nghe nhất: “I love your dress and I love Vietnam. We have such a wonderful time in your country and I want to go back there!” (Tôi yêu bộ trang phục của bạn và tôi yêu Việt Nam. Chúng tôi đã có một khoảng thời gian tuyệt vời ở đất nước của bạn và tôi muốn trở lại đó)!
Họ kể cho tôi nghe những nơi họ đã đi qua, những món ăn họ đã thưởng thức, những gì họ đã mua. Hai bạn hoa hậu nói họ cũng có bộ áo dài như tôi vậy. Tôi đáp lại những lời khen ấy bằng tất cả sự trìu mến “yes, this is our traditional costume and our pride!” (Vâng, đây chính là trang phục truyền thống và là niềm tự hào của dân tộc tôi)!
Tiệc tan, chúng tôi về khách sạn. Một bạn hoa hậu bắt gặp tôi ở thang máy và reo lên: “Oh my God your dress is so wonderful! This is the best dress tonight!”  (Ôi , chiếc áo của bạn thật tuyệt vời. Đó là cái tuyệt nhất đêm nay).
Ngày thứ 10: Tung tăng trên biển
Tất cả chúng tôi được ra biển (Yeahhh!). Hôm nay tôi tự cho phép mình lấm lem cát biển và không muốn phủi đi chút nào. Những hạt cát trắng thật mịn…
Nước biển lạnh lắm nên tôi không có can đảm như  ngày hôm qua ở hồ bơi. Tôi chơi bóng chuyền. Chỉ có một số bạn có tên mới được tham gia thôi, và tôi không có trong số đó (có lẽ do tôi đã được đạp xe đạp và uống nước dừa rồi). Hoa hậu Pháp nhặt được trái bóng ở đâu đó. Tôi không thể ngồi yên tắm nắng, năng lượng tôi đang đầy và cần được sử dụng. Bước đến gần tôi “rủ rê” cô nàng cùng chơi. Hoa hậu Pháp rất năng động, đáng yêu và thân thiện. Đã nhiều lần chúng tôi trò chuyện cùng nhau trên xe buýt. Bạn ấy chỉ tôi hát bài hát “Entre nous” mà tôi rất thích và tặng tôi chiếc móc chìa khoá hình tháp Eiffel. Lúc đầu chỉ có hai chúng tôi chơi thôi, sau đó rất nhiều người tham gia cùng chơi. Đã hơn năm năm rồi tôi chưa chơi lại bóng chuyền, lần này chơi lại thật thú vị… 
Trên chuyến xe buýt, tôi ngồi cạnh hoa hậu Philippines. Tôi luôn có cảm giác bình an khi bên cạnh bạn ấy. Còn bạn ấy thì nói bạn ấy nên gặp tôi nhiều hơn vì lúc nào cũng cảm thấy tôi tràn ngập năng lượng. Tôi chọc ghẹo: “Phải rồi! Tôi có dư năng lượng cho cả bạn và thậm chí thừa một chút nữa đấy”! Chúng tôi kể chuyện cho nhau nghe và cùng nhau chỉnh lại trang điểm. Hẹn hò một ngày tôi sẽ làm cho bạn ấy và bạn ấy sẽ trang điểm lại cho tôi.  
Chúng tôi dùng bữa trưa ở resort, trở  lại khách sạn vào buổi chiều. Trong buổi  ăn tối tôi nhận được quà  tặng của hoa hậu Singapore: một chiếc móc chìa khoá  hình sư tử biển (hic! Không biết có phải sư tử biển không, trong nó giống như thế) – biểu tượng của Singapore. Sau đó tôi về phòng thì hoa hậu Singapore đến tận phòng tặng tôi một thỏi son môi. Bạn ấy thật đáng yêu quá… Hoa hậu Singapore giống như một người chị vậy, luôn rộng lượng, sẵn sàng giúp đỡ và luôn là người giữ thang máy cho đến khi tất cả ra khỏi. Một người như thế thì tôi không thể nào không ôm một cái thật chặt… 
Hôm nay là  ngày của các vị khách. Hoa hậu Montenegro đến sau đó, mang theo hai mảnh giấy. Bạn ấy đến từng phòng xin chữ ký từng người. Bạn ấy nói ở đất nước mình bạn ấy rất cô độc và hầu như không có bạn. Bạn ấy nghĩ đến cuộc thi này các cô gái cũng như thế. Nhưng bạn ấy đã rất hạnh phúc khi gặp được những người bạn ở đây. Tất cả đều thật dễ thương, họ chia sẽ cùng nhau những khó khăn gặp phải và giúp bạn ấy dễ dàng vượt qua…
Tôi đã đi được nửa chặng đường, và tôi biết, sẽ nhớ lắm khi cuộc vui tàn…
Bạn có tin Hoàng My sẽ vào top 15?
  •  Có
  •  Không


K.Hưng

31/08 Còn nhiều xe tăng cường cho các tuyến dịp 2.9



SGTT.VN - Chiều 30.8, ông Thượng Thanh Hải, phó giám đốc bến xe Miền Đông cho biết, vẫn còn nhiều xe tăng cường cho các tuyến đường gần từ TP.HCM đi Nha Trang, Đà Lạt, Phan Thiết...
Bến xe Miền Đông sẽ tăng cường 100 xe phục vụ hành khách đi lại dịp lễ 2.9.
“Bến xe Miền Đông sẽ tăng thêm 100 xe cho các tuyến thiếu phương tiện. Số xe này sẽ xoay vòng, nếu tuyến nào thiếu chúng tôi sẽ điều xe đến ngay. Do vậy, dù xe của các doanh nghiệp có thương hiệu hết nhưng xe trong bến chắc chắn vẫn có dư để phục vụ hành khách, cả chiều đi lẫn chiều về”, ông Hải cho biết.
Theo khảo sát của chúng tôi ngày 30.8, các doanh nghiệp chạy tuyến TP.HCM – Nha Trang hầu hết tăng giá vé từ 30 – 40% so với ngày thường.
Cũng trên tuyến TP.HCM – Nha Trang, kiểm tra qua điện thoại tổng đài đặt vé (08.38436528) của ga Sài Gòn, ngày 30.8, các nhân viên trực tổng đài cho biết, vé cả chiều đi và chiều về những ngày cao điểm lễ gần như không còn. Ga Sài Gòn đã quyết định tăng thêm đôi tàu SN10 (tuyến TP.HCM – Nha Trang) khởi hành ngày 1.9 lúc 17 giờ 40 phút và tàu SN9 (từ Nha Trang – TP.HCM) khởi hành tại Nha Trang lúc 23 giờ 15 phút ngày 4.9 với giá vé không đổi.
Tuyến TP.HCM – Đà Lạt, các hãng xe lớn như Phương Trang, Thành Bưởi, Mai Linh... cho biết, ngày 1.9 chỉ còn buổi sáng.
Tuyến TP.HCM – Vũng Tàu, doanh nghiệp Thiên Phú thông báo sẽ tăng từ 70 chuyến lên 120 chuyến/ngày để phục vụ hành khách. Ở đường thuỷ, qua điện thoại tổng đài đặt vé ngày 30.8, các hãng Greenlines, Vina Express, Petro Express vẫn còn nhiều vé khởi hành và khứ hồi trong những ngày lễ. Riêng các ngày cao điểm như 1.9 và 3.9, những giờ chạy buổi chiều đã hết vé. Hãng tàu cánh ngầm Greenlines cho biết, sẽ tăng giá vé từ 200.000 lên 250.000 đồng/vé (người lớn) và 100.000 lên 130.000 đồng/vé (trẻ em) từ 2.9 đến hết ngày 4.9.
Trong khi đó, một số tuyến chính về các khu du lịch, các tỉnh thuộc miền Tây qua bến xe Miền Tây ít căng thẳng hơn. Ngày 30.8, nhiều doanh nghiệp vận tải hành khách ở bến xe này cho biết vé vẫn còn nhiều!
BÀI VÀ ẢNH: TỪ AN

31/08 Phản hồi bài viết Tiếng việt đang “dài” ra! “Dư thừa” có dư không?


Ngày 31.08.2011, 09:32 (GMT+7)

SGTT.VN - Bài viết về hiện tượng tiếng Việt ngày càng được sử dụng một cách dài dòng rối rắm của GS.TS Nguyễn Đức Dân trong số báo trước đã nhận được nhiều phản hồi từ bạn đọc. Trong các phản hồi này, có nhận xét của bạn đọc Chu Xuân Việt (vietubtn@...): “Bài rất tốt. Nhưng tác giả lại vô tình mắc phải lối nói dài này khi dùng “dư thừa” (dư nghĩa là thừa rồi)”…
Chúng tôi xin giới thiệu trả lời của tác giả bài báo về ý kiến này, vì trả lời của ông lại bắt sang một hiện tượng đáng chú ý khác trong tiếng Việt: từ ghép đẳng lập hai yếu tố đồng nghĩa!
GS.TS Nguyễn Đức Dân: Xin cám ơn bạn Chu Xuân Việt khi đọc bài Tiếng Việt đang “dài” ra! (SGTT, 29.8.2011) đã cho nhận xét về từ dư thừa liên quan đến một hiện tượng thú vị trong tiếng Việt. Trong tiếng Việt có những từ ghép do hai từ đơn ghép lại. Từ ghép có nhiều loại:
Nhà gạch, nhà hàng, nhà máy… là những từ ghép chính phụ – tiếng đứng đầu là chính, tiếng thứ hai là phụ nhằm làm rõ nghĩa cho tiếng thứ nhất.
Nhà cửa, đường sá, chùa chiền, chợ búa, vợ chồng, ăn chơi… là những từ ghép đẳng lập – hai từ cùng loại ghép với nhau để tạo ra một từ cùng loại nhưng có ý nghĩa khái quát hơn. Tốt xấu, phải trái, trước sau, trên dưới, đi lại, thắng thua, được mất… cũng là những từ ghép đẳng lập gồm hai yếu tố trái nghĩa hợp với nhau thành một từ có ý nghĩa khái quát.
Trật tự những tiếng trong từ ghép là một hiện tượng rất thú vị liên quan đến triết lý của người Việt, đáng được thảo luận, nhưng chưa phải là đối tượng trình bày trong vài dòng ngắn ngủi này.
Tôi chỉ xin nêu một hiện tượng liên quan đến từ ghép đẳng lập hai yếu tố đồng nghĩa: có hàng loạt từ ghép hai yếu tố đồng nghĩa mà một thuộc phương ngữ Bắc bộ, một thuộc phương ngữ Nam bộ.
Có từ, tiếng Nam đặt trước, như dơ bẩn, chén bát, kêu gọi, dư thừa… Lại có từ tiếng Bắc đặt trước, như nông cạn, thứ hạng, tìm kiếm, đón rước… (tôi chưa giải thích được vì sao lúc thì tiếng Nam đặt trước, lúc tiếng Bắc đặt trước, ai biết xin chỉ giùm). Vậy những từ này không dư. Viết cho Sài Gòn Tiếp Thị là toà báo ở TP.HCM nhưng có bạn đọc cả ở Hà Nội. Vậy nên tôi có ý thức khi viết “dư thừa”. Nó không dư mà cũng chẳng thừa.
GS.TS NGUYỄN ĐỨC DÂN
HÃY SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT CHO ĐÚNG
Xin nêu thêm một trường hợp nữa: khi báo cáo trong các phiên họp của Quốc hội, nhiều quan chức đã dùng từ tỷ trọng, như “Trong năm 2010 sản lượng lúa xuất khẩu đạt x triệu Mỹ kim chiếm tỷ trọng y% tổng số kim ngạch xuất khẩu”. Ở đây phải dùng từ tỷ lệ mới đúng, vì tỷ trọng là từ được dùng để so sánh trọng lượng riêng của một chất nào đó so với nước.
GS.TS.BS Hoàng Trọng Kim
Ngày nào tôi cũng lái xe và nghe VOV giao thông. Thật khó chịu khi nghe những cụm từ không chính xác tiếng Việt của nhà đài, như “các phương tiện tham gia giao thông”, “các phương tiện xe máy”, “các phương tiện ôtô”... Rồi biển báo giao thông “cấm các phương tiện rẽ trái”... Từ “phương tiện” được dùng sai với một mật độ dày đặc, chói tai.
Ngô Tuyến (ngotuyen1@...)
Đồng ý với phần lớn ý kiến của GS.TS Nguyễn Đức Dân, tuy nhiên câu hội thoại “Mục đích cô đến đây để làm gì?” rõ ràng là dư thừa, nhưng trong văn nói, sự dư thừa này là hợp lý và chấp nhận được. Nếu rút ngắn lại “Cô đến đây làm gì?” thì sắc thái của câu nói đã thay đổi, có thể sẽ không phù hợp trong đoạn hội thoại nữa.
Chu Văn Tài (chuvantai@...)

31/08 Di tích nằm chờ ngân sách - Kỳ 4: Hổ Quyền hoang phế


Mặc dù di tích Hổ Quyền chưa được trùng tu và mở cửa cho khách tham quan nhưng vì tính chất độc đáo và đặc biệt hấp dẫn của nó nên nhiều du khách cũng đã tìm đến - Ảnh: B.N.L
Hổ Quyền là di tích độc đáo trong hệ thống quần thể di sản cố đô Huế, bởi đây là đấu trường voi hổ duy nhất còn sót lại. Ngoài ý nghĩa là thao trường luyện tập của voi, hổ phục vụ chiến đấu, đây còn là nơi giải trí của vua quan triều Nguyễn.
Đấu trường độc đáo
Di tích Hổ Quyền tọa lạc ở thôn Trường Đá, làng Nguyệt Biều, P.Thủy Biều, TP Huế (Thừa Thiên - Huế), về phía tây Kinh thành, được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ 11 (1830). Kiến trúc Hổ Quyền là một đấu trường lộ thiên hình vành khăn. Vòng thành trong cao 5,90m; vòng thành ngoài cao 4,75m. Thành ngoài nghiêng một góc khoảng 10-15 độ tạo thế vững chãi kiểu chân đê. Chu vi tường ngoài Hổ Quyền là 145m, đường kính lòng chảo là 44m.
Theo ông Phạm Đức Thành Dũng - cán bộ nghiên cứu của Trung tâm bảo tồn di tích cố đô (TTBTDTCĐ) Huế, Hổ Quyền ngoài ý nghĩa là chuồng nuôi hổ, nó còn có chức năng là đấu trường của những cuộc tử chiến giữa voi và hổ.
Khán đài vua ngồi ở mặt bắc của đấu trường, được xây cao hơn so với các vị trí chung quanh và cơi nới ra sau tạo một không gian tương đối rộng. Bên trái khán đài là hệ thống bậc cấp đi lên gồm 24 cấp dành cho vua và các hoàng thân quốc thích, đại thần. Hai bên có hai hệ thống tường xây bằng gạch hoa đúc rỗng. Bên phải khán đài có một hệ thống bậc cấp khác xây tương tự dành cho quan chức và binh lính. Phía đối diện, là vị trí 5 chuồng cọp nằm ngay trong lòng đấu trường. Hai vòng tường trong và ngoài của đấu trường tạo ra vách chuồng. Giữa hai tường thành sẵn có, xây thêm các bức vách bằng gạch để tạo 5 cái chuồng riêng biệt. Hệ thống cửa ở các chuồng hổ là các cửa gỗ được đóng mở bằng cách kéo dây từ trên xuống.
Hiện tại, toàn bộ khu di tích đang xuống cấp và hoang phế. Tường thành của đấu trường nứt gãy nhiều đoạn, những bậc cấp đi lên khán đài bị bung sụt được rào chắn lại với cảnh báo nguy hiểm. Nhìn chung, toàn bộ kết cấu của đấu trường này tuy đã xuống cấp nhưng vẫn giữ được dáng vẻ khá nguyên vẹn.
Những trận đấu voi - hổ hy hữu
Theo tư liệu ghi chép lại cho biết, những trận đấu giữa voi và hổ được tổ chức sớm nhất là vào thời các chúa Nguyễn (1558 -1775). Học giả người Pháp là Pierre Poivre mô tả ông từng chứng kiến một trận đấu voi hổ vô tiền khoáng hậu dưới thời chúa Nguyễn Phúc Khoát (1750). Cuộc đấu diễn ra ở cồn Dã Viên. Chúa Nguyễn Phúc Khoát cùng với triều thần đi trên 12 chiếc thuyền để xem voi hổ đấu. Theo Pierre Poivre, đây có lẽ là trận đấu khủng khiếp và đẫm máu nhất trong lịch sử. Các khán giả đã chứng kiến từ lúc bắt đầu cho đến kết thúc, khi mà 40 con voi đã tàn sát đến con hổ cuối cùng trong số 18 con được thả ra làm vật tế thần trong ngày hội.
Dưới thời vua Gia Long, trong một trận đấu được tổ chức ở bãi đất trống phía trước kinh thành, giới hạn bằng một hàng rào lính tráng cầm khí giới đứng vòng quanh bảo vệ, một con hổ đã bứt được dây trói nhảy chồm lên tát người quản tượng rơi xuống đất và ông đã bị chính con voi do mình huấn luyện giẫm chết. Sự lồng lộn của con dã thú đã gây thương tích cho nhiều người và trở thành nỗi kinh hoàng cho tất cả khán giả.
Thời Minh Mạng cũng từng xảy ra một sự cố tương tự. Nhân ngày lễ Tứ tuần Đại khánh (mừng thọ vua 40 tuổi vào năm 1829), vua ngự thuyền rồng xem một trận thư hùng giữa voi và hổ tổ chức ở bên bờ bắc sông Hương. Trong khi giao đấu, chúa sơn lâm bứt được dây trói, lao ra và bơi về phía thuyền rồng. Giữa lúc quan binh nhốn nháo hoảng loạn, vua Minh Mạng kịp dùng con sào đẩy lùi được con vật cùng đường. Nhờ vậy, quan quân mới kịp chèo thuyền đến giết chết hổ giữa dòng sông cứu vua kịp thời.
Dưới triều Nguyễn, những trận tử chiến giữa voi và hổ thông thường mỗi năm tổ chức một lần. Trận đấu cuối cùng được tổ chức vào năm 1904 dưới triều vua Thành Thái. Đây cũng là một trận đấu hấp dẫn, đầy kịch tính được nhiều người đương thời chứng kiến và mô tả kỹ.
Có thể thấy việc tổ chức các cuộc huyết đấu giữa voi và hổ trước hết xuất phát từ nhu cầu rèn luyện tượng binh, một binh chủng rất lợi hại của quân đội xứ Đàng Trong, sau mới được nâng dần lên thành trò giải trí tiêu khiển.
Dự án đang được đề nghị đầu tư
Hiện TTBTDTCĐ Huế đã lập thêm hồ sơ khoa học cho 19 di tích thuộc hệ thống di tích Cố đô Huế, chuẩn bị cho các dự án trùng tu từ năm 2010 trở đi. Trong đó, di tích Hổ Quyền và điện Voi Ré đã tiến hành thám sát khảo cổ học và đang đề nghị đầu tư.
Trước đó, năm 2009, TTBTDTCĐ Huế cũng đã phối hợp với Viện Khoa học công nghệ kỹ thuật cao Hàn Quốc (KAIST) khởi động dự án phục dựng di tích Hổ Quyền bằng công nghệ kỹ thuật số. Dự án bao gồm việc lập dữ liệu, chụp ảnh, quay phim và thu thập tư liệu nhằm phục dựng không gian kiến trúc và cảnh quan Hổ Quyền cùng khu vực xung quanh bằng kỹ thuật 3D, làm cứ liệu phục vụ công tác nghiên cứu sau này. Một đoạn phim nổi 3 chiều (thời lượng khoảng 10 phút) về cảnh đấu voi, hổ như từng có trước đây và về di tích Hổ Quyền đã được phục dựng, để làm tư liệu và trình chiếu phục vụ du khách.
Do tính chất đặc biệt của di tích, nên việc trùng tu để phát huy giá trị di sản theo chúng tôi là cần được ưu tiên. Bởi vì nếu di tích này được trùng tu, mở cửa cho khách tham quan cùng với việc tổ chức giới thiệu phim tư liệu 3D phục dựng cảnh những trận đấu voi hổ trong lịch sử thì chắc chắn Hổ Quyền sẽ là điểm tham quan hấp dẫn và lý thú trong hệ thống di tích cố đô Huế.
Bùi Ngọc Long

31/08 Di tích nằm chờ ngân sách - Kỳ 3: Chạnh buồn bên lăng mộ vua


Khu di tích An Lăng là nơi an táng và thờ tự của 3 vị vua triều đại nhà Nguyễn. Hiện tại khu di tích này đang xuống cấp nghiêm trọng, nhiều công trình có nguy cơ bị xóa sổ nếu không sớm có giải pháp trùng tu.
Đổ nát và bị xâm hại
Bất cứ ai đặt chân đến khu di tích An Lăng (tọa lạc ở phường An Cựu, TP Huế) hiện nay đều cảm thấy đau lòng vì sự xuống cấp đổ nát của di tích. An Lăng là di tích lịch sử cấp quốc gia (được Nhà nước công nhận năm 1995) thuộc quần thể di tích cố đô Huế, nơi chôn cất, thờ phụng ba vị vua của vương triều Nguyễn: Dục Đức, Thành Thái, Duy Tân.
Ngay cổng chính bước vào điện Long An, nhiều phiến đá trước cổng đã bị bung ra, tường bị thủng, lở nhiều đoạn. Ở khu vực bên trong chính điện, nhiều mảng tường rạn nứt, cỏ dại mọc um tùm trên những bờ tường mốc rêu. Nhiều chỗ còn được dùng làm vườn ươm, những đống gạch vụn, phế liệu được đổ ngay bên bờ tường.

Khu lăng mộ các vua Duy Tân, Thành Thái trong di tích An Lăng xuống cấp đến đau lòng - Ảnh: Minh Phương
Phía sau điện Long An được bao bọc bởi tường thành, trước đây là chốn hậu cung của các bà vợ vua, nay là nơi an nghỉ của nhiều ông hoàng bà chúa như vợ, mẹ, anh em của vua Duy Tân cùng một số hoàng thân. Thế nhưng, giờ đây cũng bị người dân lấn chiếm, xây dựng nhà ở, phòng trọ sinh viên. Nhiều đoạn tường thành bị người dân tự ý đập phá để xây dựng công trình.
Khu lăng mộ 3 vua
Hiện giờ, An Lăng là khu mộ chung của ba thế hệ vua: Dục Đức (cha), Thành Thái (con), Duy Tân (cháu). Toàn bộ khu lăng mộ hình chữ nhật có diện tích 3.445m2, bên trong không có Bi đình và tượng đá. Hiện nay, trong khu di tích An Lăng còn có 42 tẩm mộ của các ông hoàng bà chúa cùng với 121 ngôi mộ đất của dòng họ Nguyễn Phước (họ vua).
Phía bên trái là khu lăng mộ rộng gần 1 ha rơi vào cảnh hoang tàn đổ nát, hiện đang được khóa cửa và bỏ hoang. Nhiều bộ phận trang trí của cổng Tam quan (cổng chính vào lăng) bị rơi rụng. Một số di tích nhỏ gần như đã bị xóa sổ, chỉ còn lô nhô vài dấu vết cũ chứng tỏ rằng nó đã từng tồn tại. Nhà Huỳnh ốc (nhà đặt hương án thờ cúng) xiêu vẹo, bên trong phải dùng gỗ để chống đỡ bốn phía, chỉ dùng dây sắt néo và có nguy cơ sập bất cứ lúc nào. Nằm ngay cạnh khu lăng, một số công trình như: Trụ biểu bị bỏ hoang cây cối che lấp, một số lăng mộ bị “lãng quên”, đổ nát, cỏ cây mọc um tùm. Ngay phía trước lăng có ba bốn căn nhà dân lợp mái tôn tạm bợ, dù đã có kế hoạch chuyển đi nhưng đến nay vẫn đang bỏ ngỏ, người dân vẫn chịu cảnh sống "bám" bên di tích.
Cần sớm cứu nguy
Theo tác giả Lê Văn Phúc trong Huế xưa và nay, An Lăng là tên chữ của Lăng vua Dục Đức (1852 - 1883), vị vua thứ 5 của triều đại nhà Nguyễn. Vua Dục Đức tên là Nguyễn Phúc Ưng Chân, là con nuôi của vua Tự Đức. Ông lên ngôi chỉ 3 ngày thì bị phế truất vì tội dám lược bỏ một đoạn văn trong di chiếu truyền ngôi của tiên đế, bị tống vào ngục và đã chết đói trong nhà ngục. Khi toán lính gánh thi hài đi chôn, giữa đường bị đứt dây, mọi người đã chọn chỗ đất thi hài rơi làm nơi “thiên táng” yên nghỉ vĩnh viễn của nhà vua. Năm 1889, con trai của Dục Đức là Bửu Lân được đưa lên làm vua, đặt niên hiệu là Thành Thái. Đầu năm 1890, vua Thành Thái cho xây dựng lăng mộ của vua cha ngay tại nấm mồ “thiên táng” đó và đặt tên là An Lăng. Năm Thành Thái thứ 11 (1899), nhà vua cho xây dựng điện Long An ở phía phải lăng mộ làm nơi thờ cúng vua cha, và xây các công trình phụ như Tả, Hữu Phối đường (trước), Tả, Hữu Tùng viện (sau) dành cho bảy bà vợ thứ của vua cha ăn ở, lo việc thờ phụng. Năm 1906, bà Từ Minh (vợ chính vua Dục Đức, mẹ vua Thành Thái) qua đời, triều đình cho quy hoạch lại khu lăng mộ vua Dục Đức, làm thành khu lăng kép, xây mộ bà gần mộ ông, theo kiểu song táng.
Năm 1907, vua Thành Thái bị truất ngôi vì có tư tưởng chống Pháp, con trai Thành Thái được đưa lên ngôi, lấy niên hiệu là Duy Tân. Vua Duy Tân tuy còn nhỏ nhưng vẫn theo gót cha quyết tâm chống Pháp cứu nước. Năm 1916, vua Duy Tân lại bị bắt vì tội tham gia cuộc khởi nghĩa chống Pháp do Thái Phiên và Trần Cao Vân tổ chức và bị đày biệt xứ như vua cha. Năm 1953, vua Thành Thái được trở về nước và sống ở Sài Gòn, đến năm 1954 thì mất, thi hài được hoàng tộc đưa về chôn trong khuôn viên lăng Dục Đức... Năm 1987, hài cốt vua Duy Tân được cải táng từ châu Phi đưa về chôn cạnh mộ vua Thành Thái. Theo tác giả Lê Văn Phúc, lăng Dục Đức được xây dựng trong hoàn cảnh đất nước và vương triều Nguyễn có nhiều biến động, nên quy cách kiến trúc chung của các lăng cũng có một số nét nghệ thuật cá biệt và ý nghĩa riêng, nhất là trên lĩnh vực trang trí càng làm phong phú thêm sắc thái và chất lượng của quần thể kiến trúc lăng tẩm các vua nhà Nguyễn ở cố đô Huế.
Khác với lăng các ông vua khác, An Lăng nằm ngay gần trung tâm thành phố, không thu vé vào cổng nhưng lại rất vắng du khách tham quan bởi nó đang bị lãng quên và xuống cấp trầm trọng.
Theo chúng tôi, với hiện trạng xuống cấp nghiêm trọng như hiện nay, tỉnh Thừa Thiên - Huế cần chỉ đạo các đơn vị liên quan ưu tiên sớm triển khai dự án trùng tu khu di tích An Lăng để cứu nguy một di sản quý đang tiếp tục xuống cấp và đổ nát từng ngày...
Bùi Ngọc Long - Phan Quyên