Wednesday, May 25, 2011

13/05 Làng Bảo An trong ngày bầu cử Quốc hội khóa I

Cập nhật lúc 15:17, Thứ sáu, 13/05/2011 (GMT+7)

Bỏ phiếu bầu cử đại biểu Quốc hội khóa I ngày 6-1-1946.
Ðể tìm hiểu về bầu cử đại biểu Quốc hội khóa I ở làng Bảo An trong ngày 6-1-1946, tôi đã đến gặp bác Phan Nam, năm nay hơn 90 tuổi, đã tham gia cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, bác Phan Nam là Xã đội trưởng, sau hòa bình lập lại là kỹ sư kinh tế. Bác Phan Nam kể tỉ mỉ, rõ ràng ngày đáng nhớ ấy.

Làng Bảo An nay thuộc xã Ðiện Quang anh hùng trên đất Gò Nổi, huyện Ðiện Bàn, nổi tiếng trù phú và lắm danh nhân. Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, được thoát khỏi cuộc đời nô lệ, nhân dân làng Bảo An lần đầu tiên được sử dụng quyền công dân của mình, rất phấn khởi nô nức đi bầu người đại diện cho mình vào Quốc hội. Thuận lợi cơ bản của Bảo An là phần lớn người dân biết chữ. Ðó là kết quả của mảnh đất văn hóa lâu đời, có truyền thống hiếu học, sớm tiếp xúc với văn minh tây phương và sớm có ngành nghề truyền thống như dệt, nấu đường và trực tiếp là hoạt động có hiệu quả của Hội truyền bá chữ Quốc ngữ do các nhân sĩ trí thức tiến hành. Nhờ vậy, trong những ngày chuẩn bị bầu cử, phần lớn bà con trong làng đã đọc, học thuộc và nhớ rõ danh sách các ứng cử viên do Mặt trận Việt Minh giới thiệu qua các hình thức như tờ bướm, viết to trên bảng, trên giấy dán ở đình làng. Ðặc biệt nhất là có bài viết về cổ động cho các ứng cử viên, mà ai cũng thuộc lòng. Bài vè như sau:

Tổng tuyển cử đã đến rồi

Vì quyền, vì lợi, mấy lời nên ghi

Trung Bộ có Trần Ðình Tri

Anh Lê Văn Hiến vậy thì đồng song

Phan Bôi một dạ một lòng

Anh Huỳnh Ngọc Huệ vốn dòng đấu tranh

Cứu thế có anh Phan Thanh

Ðến Lâm Quang Thự cùng anh Phạm Bằng

Trần Tống tuổi trẻ sức hăng

Phan Thao, Võ Sạ từng quen ta nhiều

Quế Sơn đồng chí Phan Diêu

Anh Nguyễn Xuân Nhĩ đủ điều kinh luân

Trần Viện nhiều nỗi gian truân

Với Nguyễn Thế Kỷ mười phần quyết tâm

Ðồng bào thận trọng lá thăm

Nhớ cho thật rõ mà chăm bỏ vào

Ðể giành quyền lợi tối cao

Mới yên số phận đồng bào Việt Nam.

Ðêm đêm, anh em tự vệ lại trèo lên ngọn cây đọc danh sách này, cả hai thể 'vè' và 'câu đối' để bà con nghe, thuộc nhuần nhuyễn.

Những ngày kề sát với bầu cử, nhiều cuộc hội họp của các ngành, giới được tổ chức để tuyên truyền, vận động và phổ biến danh sách ứng cử viên và thể lệ bầu cử. Hội phụ nữ và Hội chiến sĩ có nhiều cố gắng và sáng tạo trong các hoạt động này. Các bà, các chị không quản ngày đêm hăng hái làm nhiệm vụ.

Ngày 5-1-1946, xã tổ chức cuộc mít-tinh lớn tại đình làng Bảo An. Bà con tới dự, ngồi kín cả bảy gian đình rộng và cái sân đình lớn, nghe ông Trần Tống thay mặt 14 ứng cử viên do Mặt trận Việt Minh giới thiệu hứa hẹn trước cử tri và kêu gọi nhân dân hăng hái tham gia cuộc bầu cử Quốc hội khóa I.

Sáng ngày 6-1-1946, hơn ba nghìn cử tri làng Bảo An tập trung đông đủ tại địa điểm bỏ phiếu đặt tại đình làng Bảo An. Bàn thờ Tổ quốc được trang hoàng đơn giản, trang nghiêm, nổi bật lá cờ đỏ sao vàng và chân dung Hồ Chủ tịch. Ông Nguyễn Nhành, Chủ tịch xã khai mạc mấy lời ngắn gọn, ông Phan Xán, Chủ nhiệm Việt Minh kêu gọi và nói rõ thêm thể lệ bầu cử. Tiếp đó, các cụ phụ lão tiến vào bỏ những lá phiếu đầu tiên, rồi lần lượt các cử tri bỏ phiếu trong không khí trang nghiêm, trật tự và tự tin. Bỏ phiếu xong, bà con chưa về nhà ngay mà tùy theo lứa tuổi, ngành giới và địa phương, mọi người chuyện trò, trao đổi vui vẻ, niềm hân hoan lộ rõ trên nét mặt. Anh chị em tự vệ làm nhiệm vụ bảo vệ cầm vũ khí thô sơ trong tư thế sẵn sàng chiến đấu và nét mặt trang nghiêm. Có một điều lạ là không có một ai bỏ phiếu sai quy định (bất hợp lệ).

Theo thông báo của trên, cuộc bầu cử Quốc hội khóa I đạt kết quả cao, 14 ứng cử viên do Mặt trận Việt Minh giới thiệu và một ứng cử viên tự do, đều đạt số phiếu cao. Trong kết quả này, có ba ứng cử viên của làng Bảo An là bà Lê Thị Xuyến, ông Phan Bôi và ông Phan Thao.

Cho đến nay, tôi vẫn nhớ về ngày bầu cử Quốc hội khóa I thiêng liêng đã diễn ra trên làng Bảo An quê tôi. Chính niềm tin và lòng tự hào mãnh liệt của nhân dân ở chế độ mới, nói như ngày nay là có lòng dân, đã quyết định thắng lợi của cuộc bầu cử. Ðó là cơ sở để bà con Bảo An lại thực hiện tốt cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân ba cấp tỉnh, huyện, xã và vững vàng bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Phó Ðức Vượng

No comments:

Post a Comment